Yönetimin toplantıyı “ilişki için bir zemin oluşturmak” için kullanma hedefi, bu birlikteliğin ne kadar korkulu bulunduğunun açık bir itirafıdır.
Pekin’deki ABD Büyükelçiliği eski misyon şef yardımcısı Chas Freeman, “Bu, birbirine eşit derecede zarar veren ve hangi tarafın daha çok kendini beğenmiş bulunduğunu görmek için bir rekabet içinde olan iki hükümet” dedi.
Ve Biden ve Xi’nin her ikisi de kısa süre ilkin kendi devletlerinde – ara seçim sonuçlarına gore Biden ve Xi’nin geçen ay Çin’in en mühim lideri olarak üçüncü bir döneme yükselmesiyle – cesaretlendiklerinde, her iki liderin de geri adım atması için fazla bir sebebi yok.
Gene de yönetim, ikili gerilimleri ortadan kaldırmak için gizli saklı bir silahı bulunduğunu söylüyor: Biden’ın başkan yardımcısı iken Xi ile geliştirdiği kişisel bir ilişki. Biden, geçen hafta Xi ile 78 saatten fazla vakit geçirdiğini söyleyerek övündü ve iki liderin beraber toplam “17.000 mil” gezi etmiş olduğu yönündeki oldukca çürütülmüş iddiasını tekrarladı.
Yönetim bu kişisel tarihe oldukca güveniyor. Biden, başkan olarak ilk kez Xi ile karşı karşıya görüşmenin “kırmızı çizgiler” sorunlarının üstesinden gelmelerine destek olabileceği mevzusunda ısrar etti.
Başkanın ulusal temsilcisi Jake Sullivan, “Liderler arası etkileşimin yerini hiçbir şey tutamaz… ve bu bilhassa ÇHC söz mevzusu olduğunda doğrudur, bundan dolayı sistemlerinde Xi Jinping’den başka hakikaten yetkili yazışma kurabilecek başka kimse yok” dedi. Güvenlik danışmanı, Cumartesi günü Biden’ın G-20’den önceki durağı olan Kamboçya’daki Asya ülkeleri zirvesine giderken Air Force One’da.
Sullivan, “İki başkanın aslen aralarında bir video ekranı olmadan karşı karşıya oturabilmesi,” dedi, “bir tek konuşmayı stratejik olarak değişik bir seviyeye taşıyor ve liderlerin, niyetleri ve öncelikleri açısından her birinin ne gördüğünü daha derinlemesine araştırın.”
Bu aşamada, toplantının gerçekleştiği gerçeği bir kazanç olarak satılmaktadır. Sadece karşı karşıya görüşme, en azından küresel krizler ve tecim mevzusunda ortaklaşa iş yapabileceklerine inanan iki ülke arasındaki büyüyen uçurumu vurgulayacak benzer biçimde görünüyor. Son iki yılda dört telefon görüşmesi ve bir sanal toplantıya karşın, Biden ve Xi her zamankinden daha uzak görünüyor.
Son aylarda Çin, ABD’nin Tayvan’a verdiği desteğin harbe yol açabileceği tehdidinde bulunmuş oldu; ABD, Pekin’in Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşına maddi destek sağlaması halinde, ihracat kontrollerini ve yaptırımları felce uğratacağı mevzusunda uyardı. Ve Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilileri tertipli olarak ABD’yi, Çin’in Sincan’daki Müslüman Uygurlara karşı soykırım uyguladığını duyuru etmiş olduğu için büyük bir karalama kampanyası yapmakla suçluyor.
Doğu Asya ve Pasifik’ten görevli eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Russel, “İlişkileri… ABD ve Çin’in kendileri için yaptıkları birkaç şeyden biri bundan dolayı iyimserlik yaratmak için işaret edebileceğiniz oldukca fazla şey yok” dedi. İşler. Sadece G-20’deki öteki toplantıların arasına sıkıştırılmış bir karşılaşmanın anlamlı bir diyalog sağlayamayacağını savundu. “Argüman olmayan münakaşaya müsaade eden zamana ve ortama gereksinimleri var.”
Tayvan’ın toplantı gündeminin en üstündeki konumu muhtemelen bir argüman – yada mevcut pozisyonların ezberden okunması – verilir. Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ağustos ayında kendi kendini yöneten talibi ziyaret etmesinden bu yana iki taraf öfkeli suçlama moduna kilitlendi. Misilleme olarak Çin, iklim ve narkotikle savaşım mevzusundaki işbirliğini askıya aldı ve çatlağın çatışmaya yol açabileceği mevzusunda uyardı. Xi, geçen hafta Halk Kurtuluş Ordusu’nu “harp hazırlığı için askeri eğitimi güçlendirmeye” çağırarak Biden ile görüşmesinin tonunu belirledi.
Bu gerilmiş dinamikler, toplantının gerçekleşmesini sağlamak için meydana getirilen dolambaçlı müzakerelerde ortaya çıktı. Ekim ayının ortalarında Çinliler, bir gündemi onaylamayı reddettikleri için geri adım atabilecek benzer biçimde görünüyordu. Buna karşın Beyaz Saray, Pekin’in bunu Washington kadar istediğine inanarak, toplantının gerçekleşeceğine dair sessiz bir itimat ifade etmişti.
Pekin’in söylemi, Biden’ı Çin’in Tayvan’a saldırması durumunda ABD askeri müdahalesini tehdit etmeye ve adanın müdafa kapasitesini güçlendirmek için iki partili yasaları güçlendirmeye sevk etti.
Bu söylem, Hint-Pasifik’te ABD ve Çin deniz kuvvetleri içinde feci sonuçlara yol açabilecek ihtimaller içinde bir askeri çatışmayı körükleyebilecek gerilimleri artırıyor. Beyaz Saray yardımcıları, Biden’ın Ukrayna’yı Xi’ye çağıracağını, ilkin Pekin’e Moskova’nın bocalayan harp makinesini daha çok yalıtması için baskı yapacağını söylemiş oldu – fakat hem de Çin’in Tayvan’a hareket etmesi durumunda dünyanın da Kiev’de olduğu benzer biçimde onun çevresinde toplanacağına dair üstü kapalı bir uyarı olarak.
Doğu Asya ve Pasifik İşleri eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Winston Lord, Biden ve Xi’nin toplantılarını “ilişkiye birazcık istikrar enjekte etmeye çalışmak… böylece çatışmaya neden olan kazalar yaşamamak” için kullanmaları icap ettiğini savundu.
Biden ek olarak Şimal Kore’yi denetim altında tutmaya destek olması için Xi’yi zorlayacak. Ve her ikisi de Pazar günü görüştüğü Japonya ve Cenup Kore liderlerinden gündem maddelerinin Xi’ye getirilmesini istiyor.
“Başkanın en yakın müttefiklerimizle kesinlikle yapmak istediği bir şey, ne yapmayı planladığının ön izlemesi ve ek olarak Cenup Kore ve Japonya liderlerine ‘Ne yetiştirmemi istersiniz? Neyle girmemi istiyorsun?”’ dedi Sullivan. “Çin’le olan ilişkisine dair benimsediği biçim bu.”
Sadece Biden ve Xi’nin ABD-Çin tecim anlaşmazlıkları tartışmasının da bir tuğla duvara çarpması olası. Biden yönetimi, haksız tecim uygulamaları iddiaları sebebiyle 350 milyar dolardan fazla Çin malına yönelik Trump periyodu tarifelerini sürdürdü. Ve geçen ay Biden boğulmak için ihracat kısıtlamaları getirdi Pekin’in gelişmiş informasyon işlem ve askeri uygulamalarda kullanılan mikroçip tedariki.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD’yi “Çin’e karşı sınırlama ve bastırma” politikası izlemekle suçlayarak cevap verdi. Pekin merkezli eski dış ilişkiler uzmanı Freeman, Pekin şimdi ABD’yi “Çin’in ekonomik ve teknolojik olarak ilerlemesini önlemek için… yarı bir harp yürütüyor” olarak görüyor.
Yakın tarih ek olarak, Biden’ın Xi’yi Çin’in nükleer cephaneliğinin süratli genişlemesini yavaşlatmaya teşvik etmede pek şansı olamayacağını gösteriyor. Geçen yıl, iki önder ikili görüşme mevzusunda anlaşmıştı. Çin’in nükleer silahlarından bahsediyor. Sadece Çin’in ABD büyükelçisi Qin Gang, hemen sonra bir medya brifingi esnasında “nükleer cephaneliğini baltalamak zorunda olanın” ABD olduğu mevzusunda ısrar etti.
Bali’nin güzel kumsallarının yanı sıra gelecek haftaki toplantıdan elde edilecek mühim sonuçlara yönelik zorluklara karşın, her iki liderin de pozitif yönde katılımın optiklerini yansıtma mevzusunda çıkarları var. Bu, ABD-Çin ilişkilerine yayılan hınçtan rahatsız olan diplomatik müttefiklerine, ilişkiyi geliştirmeye açık oldukları mesajını vermelerini sağlıyor.
Doğu Asya eski müsteşar yardımcısı Scot Marciel, Güneydoğu Asya ülkeleri, “Tayvan üstündeki bazı gerilimlere ve her iki başkentten gelen bazı sert retoriğe karşın, liderlerin bir diyalog sürdürme niyetinde bulunduğunu hakikaten iyi bir işaret olarak görecekler” dedi. ve bölgesel yetkililerle tertipli olarak konuşan Dışişleri Bakanlığı’ndaki Pasifik.
Toplantının en kıymetli ihtimaller içinde sonucu, ABD-Çin ilişkilerinin artık o denli yıprandığının karşılıklı olarak kabul edilmesi olabilir ki, ilişkilerdeki aşağı yönlü kaymayı durdurmak ve ihtimaller içinde uzlaşmalara yaklaşmak için tam günlük resmi bir zirveden daha azına gerek yok. Sullivan Cumartesi günü bu Biden-Xi toplantısının son olamayacağını ima etti.
“İki liderin hakikaten oturmaları, kollarını sıvamaları, tüm konuşma mevzularını içeren dosyayı bir kenara itmeleri ve yol açabilecek türden ciddi konuşmalar yapmaları gerektiğine karar vermeleri için bir sıçrama tahtası işlevi görebilir. Asya Toplumu Siyaset Enstitüsü’nde internasyonal güvenlik ve diplomasiden görevli başkan yardımcısı olan Russel,” dedi.